Μαύρα τρόφιμα με ενεργό άνθρακα: είναι θησαυρός ή όχι;

charcoal-burger
Ο ενεργός άνθρακας είναι παλιός γνώριμος στην επιστημονική κοινότητα

Τον τελευταίο καιρό όλο και πιο συχνά συναντάμε τρόφιμα π.χ. παγωτό, καφές, ροφήματα, μπέργκερ ή χοτ ντογκ που έχουν μαύρο χρώμα. Και αναρωτιόμαστε… «μα καλά μαύρα φαγητά; Είναι δυνατόν»; Είναι φυσικά, ή αν όχι, τι μπορεί να τους έχουν προσθέσει ώστε να γίνουν μαύρα; Η απάντηση βρίσκεται σε μια «μαγική ουσία» που λέγεται «Ενεργός Άνθρακας»!

Τι είναι λοιπόν ο Ενεργός Άνθρακας;

Μπορεί τα μαύρα τρόφιμα να είναι τάση των τελευταίων ετών, ωστόσο ο ενεργός άνθρακας είναι παλιός γνώριμος στην επιστημονική κοινότητα. Στα νοσοκομεία η χρήση ενεργού άνθρακα σε μεγάλες ποσότητες χρησιμοποιείται ως αντίδοτο σε άτομα που έχουν πάρει υπερβολική δόση ναρκωτικών/φαρμάκων ή σε περιπτώσεις σοβαρών δηλητηριάσεων. Είναι μία μαύρη σκόνη που παράγεται από ξύλο, κέλυφος καρύδας κ.α. Ο άνθρακας ενεργοποιείται με επεξεργασία σε πολύ υψηλές θερμοκρασίες σε κενό αέρα. Οι υψηλές θερμοκρασίες αλλάζουν την εσωτερική του δομή, μειώνοντας το μέγεθος των πόρων και αυξάνοντας την επιφάνεια του. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα έναν άνθρακα που είναι πιο πορώδης από τον κανονικό, με μεγάλη προσροφητική ικανότητα και με αυτό τον τρόπο μπορεί να παγιδεύει τις επιβλαβείς ενώσεις!

Τι ισχυρίζονται οι υποστηρικτές του Ενεργού Άνθρακα; Vs Τι πραγματικά ισχύει!

  • Μειώνει τα επίπεδα χοληστερόλης στο αίμα.
  • ΤΙ ΙΣΧΥΕΙ: Όντως υπάρχουν κάποιες παλιότερες έρευνες που να υποστηρίζουν αυτόν τον ισχυρισμό, όμως δεν είναι καθολικά αποδεκτό, καθώς χρειάζονται πιο πολλές και νεότερες έρευνες να υποστηρίξουν το αποτέλεσμα αυτό.
  • Μειώνει το κοιλιακό φούσκωμα (μετεωρισμός).
  • ΤΙ ΙΣΧΥΕΙ: Μερικές μελέτες αναφέρουν ότι ο ενεργός άνθρακας μπορεί να βοηθήσει στη μείωση της παραγωγής αερίων που παράγονται μετά από ένα γεύμα. Δυστυχώς όμως δεν υπάρχει ακόμα συμφωνία μεταξύ των επιστημόνων.
  • Αποτρέπει το hangover.
  • ΤΙ ΙΣΧΥΕΙ: Ο ενεργός άνθρακας δεν συνδέεται με το αλκοόλ ικανοποιητικά, καθώς αυτό απορροφάται τόσο γρήγορα στην κυκλοφορία του αίματος που ο άνθρακας δεν προλαβαίνει να επιδράσει.
  • Αποτοξινώνει τον οργανισμό.
  • ΤΙ ΙΣΧΥΕΙ: Τα σωματίδια του άνθρακα είναι πολύ μεγάλα για να απορροφηθούν στην κυκλοφορία του αίματος και πηγαίνουν κατευθείαν στο έντερο πριν βγουν από το σώμα. ΔΕΝ «αποτοξινώνει» με κάποιον τρόπο όπως προωθείται. Ο οργανισμός από μόνος του έχει «αποτοξινωτικούς» μηχανισμούς (νεφρά, συκώτι).
  • Λευκαίνει τα δόντια
  • ΤΙ ΙΣΧΥΕΙ: Υπάρχουν ενδείξεις ότι κάνει τα δόντια πιο λευκά, υπάρχουν όμως δισταγμοί ότι πιθανόν καταστρέφει το σμάλτο των δοντιών.
  • Αδυνατίζει.
  • ΤΙ ΙΣΧΥΕΙ: Δεν έχει καμία μα καμία θερμιδική επίδραση, ούτε ενδείξεις ότι επιταχύνει με οποιοδήποτε τρόπο το μεταβολισμό! Άλλος ένας μύθος καταρρίπτεται.
  • Βελτιώνει τη νεφρική λειτουργία.
  • ΤΙ ΙΣΧΥΕΙ: Ο ενεργός άνθρακας φαίνεται να έχει την ικανότητα να δεσμεύεται με την ουρία βοηθώντας στην αποβολή της. Στον άνθρωπο, έχει αποδειχθεί ότι συμβάλλει στη βελτίωση της λειτουργίας των νεφρών σε άτομα που πάσχουν από χρόνια νεφρική νόσο. ΑΛΛΑ: τα σημερινά στοιχεία είναι αδύναμα και απαιτούνται περισσότερες μελέτες πριν να καταλήξουμε σε ισχυρά συμπεράσματα.

Πιθανές αντενδείξεις-παρενέργειες

  • Ο ενεργός άνθρακας θεωρείται ασφαλής στις περισσότερες περιπτώσεις όταν χρησιμοποιείται βραχυπρόθεσμα και οι ανεπιθύμητες αντιδράσεις είναι σπάνια σοβαρές.

ΑΛΛΑ

  • Μπορεί να προκαλέσει μελανά κόπρανα, δυσκοιλιότητα και αφυδάτωση λόγω της ικανότητας του να δεσμεύει μεγάλες ποσότητες νερού στο έντερο.
  • Επίσης μπορεί να προκαλέσει αβιταμίνωση στο οργανισμό καθώς δεσμεύει βιταμίνες και μέταλλα.
  • Πιθανή απόφραξη του εντερικού σωλήνα, ή παλινδρόμηση στους πνεύμονες. Για αυτό πρέπει να χορηγείται στον ασθενή μόνο όταν έχει πλήρη συνείδηση.
  • Πιθανόν μειώνουν την αποτελεσματικότητα (απορρόφηση) κάποιας φαρμακευτικής αγωγής π.χ αντισυλληπτικά χάπια.

Συμπεράσματα-σκέψεις

Ο ενεργός άνθρακας είναι ένα συμπλήρωμα με μια ποικιλία χρήσεων ιδιαίτερα ενδονοσοκομειακά. Είναι ενδιαφέρον ότι υπάρχουν κάποιες θετικές ενδείξεις στο ότι έχει πιθανόν τη δυνατότητα να μειώσει τη χοληστερόλη, να θεραπεύσει δηλητηρίαση, να μειώσει τα γαστρεντερικά αέρια και να βελτιώσει τη νεφρική λειτουργία.

Ωστόσο, οι μελέτες που υποστηρίζουν αυτά τα οφέλη τείνουν να είναι αδύναμες και πολλά από τα άλλα οφέλη που συνδέονται με τον ενεργό άνθρακα δεν υποστηρίζονται καθολικά από την επιστήμη.

Μία δοκιμή ενός τροφίμου π.χ. ένα μαύρο παγωτό μια φορά, δεν έχει κάποιες παρενέργειες, η συστηματική όμως κατανάλωση τέτοιων προϊόντων μπορεί να προκαλέσει τις παρενέργειες που προαναφέρθηκαν.

Μην ψάχνετε για μαγικές σκόνες για να αδυνατίσετε ή να βελτιώσετε την υγεία σας. Θαυματουργά ματζούνια δεν υπάρχουν! Το μυστικό βρίσκεται στην ισορροπημένη διατροφή και άσκηση. Αν έχετε αμφιβολίες για κάποιο προϊόν, πριν το καταναλώσετε ρωτήστε το γιατρό ή το διαιτολόγο σας.

Έχετε αυτά κατά νου, πριν αποφασίσετε αν πρέπει ή όχι να δοκιμάσετε κάποιο τρόφιμο με ενεργό άνθρακα.

Μερικές φορές το Food Marketing είναι ισχυρότερο της κριτικής σκέψης.

Για αυτό επιλέξτε σοφά!